Arkeolojik açıdan dünyanın en zengin müzelerinden olan İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin depolarındaki eserler, kapatılan İstanbul Atatürk Havalimanı’na taşınıyor. Müzeden uzaklaştırılan depolardaki eserler ile havalimanında ve Maltepe’de “depo müzeler” oluşturulacak.
İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin bazı depolarının, kapatılması büyük tepki çeken ve pandemi döneminde sahra hastanesine dönüştürülen Atatürk Havalimanı’na taşınacağı ortaya çıktı. Cumhuriyet’ten Hazal Ocak’ın haberine göre müze yetkilileri söz konusu eser taşıma işlerini doğruladı. Depoların yanı sıra eserlerin bakımı ve restorasyonunun yapıldığı konservasyon laboratuvarı da müzeden kilometrelerce uzaklıkta bulunan eski havalimanına götürülecek.
Diğer yandan Atatürk Havalimanı’na taşınacak eserlerin yıllardır depo olarak kullanılan tarihi Darphane-i Amire binalarında olduğu ve Cumhurbaşkanlığı’nın isteğiyle boşaltıldığı ortaya çıktı.
Birbirlerinin parçası olarak görülen İstanbul Arkeoloji Müzeleri ve Topkapı Sarayı’nda ise bir ayrışma söz konusu. Topkapı Sarayı’nın Cumhurbaşkanlığı’na devredilmesinin ardından, Arkeoloji Müzeleri’ne ait eserlerin saklandığı darphane binalarına müze personeli sokulmuyor. Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Milli Saraylar personeli ise binalara girebiliyor.
Hazal Ocak’a konuşan bir bakanlık personeli şunları söylüyor: “Darphane binasını bizden aldılar, içerisinde eserler var ama binaya giremiyoruz. Bizi sokmuyorlar. Ne olacağı da belli değil, Atatürk Havalimanı’na taşınmanın nasıl olacağı da belli değil. Burada bakanlık birimleri istenmiyor. Eserler taşındıktan sonra tarihi binaların ne olacağını ve nasıl kullanılacağını da bilmiyoruz. Orası için planlarımız ve projelerimiz vardı. Onlar da kaldı.”
İstanbul Aydın Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi öğretim görevlisi Dr. Şeniz Atik, “Müzelerde eserlerin korunması gereken alan sadece sergi alanları ile sınırlı değildir. Müze bir bütün olarak depo, sergi alanları restorasyon-konservasyon laboratuvarları, fotoğrafhanesiyle bir bütündür. Dünya çapında önemli bir müzenin yer sorununu çözmek için müzenin bütünlüğünü parçalamak ise son derece yanlıştır.” diyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, bunun çok yanlış bir adım olduğunu ve darphane binalarının müzeye verilmesi gerektiğini söylüyor.
Polat, “Kent Müzesi için Tarih Vakfı’na tahsisli Darphane Binaları 2013 yılında Arkeoloji Müzesi’nin sergi ve depoları için vakfın elinden alınmıştı. Arkeoloji hazinelerini havalimanına götürmek garabeti yerine neden Darphane binaları Arkeoloji müzesine verilmiyor? Çok yanlış adım.” dedi.
Eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Arkeofili’ye yaptığı açıklamada müze depolarının uzağa taşınmasının yanlış olduğunu, darphane binalarının müzenin ihtiyacı için kullanılması gerektiğini söylüyor.
Günay, “İstanbul Arkeoloji Müzeleri depolarının uzak bir mekana taşınması yanlış ve sakıncalıdır. Doğru olan, tüm Darphane binalarının, -kararlaştırdığımız üzere- Arkeoloji Müzelerinin ihtiyacı için kullanımıdır.” dedi.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun ise, Atatürk Havalimanı’nda ve Maltepe’de depo müzeler oluşturulacağını belirterek konu hakkında bir açıklama yaptı. “İstanbul Arkeoloji Müzelerinin depolarında bulunan eserlerle, Asya ve Avrupa yakalarında Depo Müzeler kurmak için çalışmaya başladık.” diyen Coşkun’un paylaştığı açıklama şu şekilde:
“Ülkemiz genelinde Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı müzelere yıl içerisinde kazandırılan eserlerin ortalama %23’ü, arkeolojik kazılarla kazandırılan eserlerin ise %30’u her yıl, İstanbul Arkeoloji Müzeleri koleksiyonuna dahil olmaktadır. Ancak koleksiyonun genişlemesi ne kadar memnuniyet verici bir gelişme olsa da, bu durum eserlerin mevcut depolarda uygun biçimde muhafaza edilmesini zorlaştırmaktadır.”
“İlgili karar ile İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin mevcut depolarının rahatlatılması, koleksiyonun aynı zamanda laboratuvar ortamına da sahip çok daha uygun koşullarda muhafaza edilmesi, birinci derece deprem bölgesinde yer alan İstanbul’da olası bir deprem ve diğer afet risklerine karşı hazırlıklı olunması ve eserlerin bu risklere karşı da korunması amaçlanmıştır.”
“Böylece İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne ve bölgedeki diğer müzelere hizmet verebilmesi amacıyla İstanbul’un Avrupa yakasında Atatürk Havalimanında, Anadolu yakasında ise Maltepe’de bakanlığımız adına tahsisi yapılan alanlarda depo müzeler oluşturulması çalışmalarına başlanmıştır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”