Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği’nin (ETİK) özel yönetim raporu, kruvaziyer turizminin İzmir turizmindeki yeri ve önemini ortaya koydu. “İzmir turizmi kruvaziyersiz olmaz, liman kentinde kruvaziyersiz turizm eksik kalır” diyen Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı ve ETİK Başkanı Mehmet İşler, “Kruvaziyer pazarı canlansaydı, İzmir 2013’te olduğu gibi 1 milyonu zorlar ve bir rekora imza atardı” görüşünü dile getirdi.
ETİK’in yönetim raporlarının özel sayısında kruvaziyer turizmin İzmir turizmine etkileri ele alındı. Raporda, kruvaziyer gemi ve ziyaretçi sayılarıyla oluşturulan karşılaştırmalı tablolar ve grafiklerle İzmir’de kruvaziyer turizmin 2003 yılından günümüze gelişiminin analizine yer verildi. Raporda, turizmin tüm yıla yayılmasında öneme sahip kruvaziyer turizmin desteklenmesi gerektiği vurgulanırken, sürdürülebilirlik anlayışı çerçevesinde hareket edilmesi gerektiğine dikkat çekildi.
Raporu değerlendiren TÜROFED Başkan Yardımcısı ve ETİK Başkanı Mehmet İşler, kruvaziyer turizminin İzmir gibi liman kentleri için önemli turizm etkinliklerinden biri olduğunu söyledi. 2018’in sekiz aylık döneminde İzmir’e gelen ziyaretçi sayısının yüzde 35 artarak 754 bin dolayına çıktığını hatırlatan İşler, böylelikle İzmir’in 2016 krizi öncesi seviyesi olan 850 bin kişinin yüzde 90’ını yakaladığını belirtti.
2016 krizini 2017 – 2018 döneminde aşan İzmir turizminin kruvaziyer pazarının durmasından kaynaklı sorunla baş başa olduğunun altını çizen Mehmet İşler, kruvaziyer turizminde son derece sıkıntılı bir dönemi, bir kayıp yılı daha geride bıraktıklarını dile getirdi. “İzmir turizmi kruvaziyersiz olmaz, liman kentinde kruvaziyersiz turizm eksik kalır” diyen İşler, sözlerini şöyle sürdürdü:
Kruvaziyer durmasaydı, 2018 yılı İzmir turizminin en iyi yılı olacaktı. Kruvaziyer pazarı son üç yılda geçmiş üç yılın performansını gösterseydi, 2018 yılı İzmir için rekor yıllardan biri olması işten bile değildi. Kruvaziyer pazarı da canlanmış olsaydı, İzmir 2013’te olduğu gibi 1 milyonu zorlayacak, rekora imza atmış olacaktı. Kruvaziyer turizmi canlanırsa, 2019 yılında rekor düzeyde yabancı ziyaretçi ağırlayacağımızı rahatlıkla söyleyebiliriz.”
göre, 2003 yılında yalnızca 5 geminin geldiği İzmir’de kruvaziyer gemi sayısı 2004 yılında yüzde 540 artarak 32’ye çıktı. İzmir’e gelen kruvaziyer gemi sayısı bir önceki yılla karşılaştırıldığında 2005 yılında yüzde 19 azalarak 26’ya düştü. 2006 yılında yüzde 262 artışla 94 gemi geldi. 2007 yılında yüzde 30 artışla 122’ye yükseldi. 2008 yılında yüzde 5 artışla 128 gemi geldi.
2009 yılında yüzde 1 azalarak 127’ye inen kruvaziyer gemi sayısı 2010’da yüzde 11 artışla 141’e yükseldi. 2011’de yüzde 93 artışla 272’yi buldu. 2012’de yüzde 5 artarak 286’yla zirve yapan gemi sayısı 2013’te yüzde 31 azalarak 198’e düştü. 2014’te yüzde 31 azalışla 136’ye indi. 2015’te yüzde 16 azalarak 114’e geriledi. 2016’da yüzde 79 düşüşle 24’e indi, 2017’de yüzde 25 azalarak 18’e düştü ve 2018 yılında kruvaziyer turizmi tamamen durdu.
2003 yılında yalnızca 3 bin 271 kruvaziyer turistin geldiği İzmir’de bu sayı 2004 yılında yüzde 2 bin 254 artarak 77 bine çıktı. Bir önceki yılla karşılaştırıldığında kruvaziyer turist sayısı 2005’te yüzde 12 azalarak 67 bin 801’e indi. 2006’da yüzde 172 artışla 184 bin 84’e, 2007’de yüzde 57 artışla 288 bin 213’e, 2008’de yüzde 11 artarak 318 bin 842’ye çıktı. 2009’da yüzde 4 azalarak 306 bin 521’e gerilediyse de 2010’da yüzde 15 artarak 352 bin 387’e yükseldi.
2011’de bir önceki yıla göre yüzde 37 artan kruvazier turist sayısı 483 bin 389’la zirveyi gördü. 2012’de yüzde 3 azalarak 468 bin 635’e gerileyen kruvaziyer turist sayısı 2013’te yüzde 3 artarak 481 bin 201’i buldu. 2014’te yüzde 31 azalışla gerileme eğilimine giren kruvaziyer turist sayısı 300 bin 892’ye, 2015’te yüzde 34 azalarak 217 bin 848’e
2016’da yüzde 94 kayıpla büyük gerileme göstererek 12 bin 419’a, 2017’de yüzde 87 kayıpla 1675’e düşen kruvaziyer turistlerin gelişi 2018’de tümüyle durdu.
İzmir’e gelen ziyaretçilerin toplamına bakıldığında, bu ziyaretçilerin 2009’da yüzde 21’ini, 2010’da yüzde 22’sini, 2011’de yüzde 26’sını, 2012’de yüzde 25’ini, 2013’de yüzde 25’ini, 2014’te yüzde 18’ini, 2015’te yüzde 12’sini, 2016’da yüzde 1’ini, 2017’de binde 1’ini kruvaziyer turistler oluşturdu. 2018 yılında kruvaziyer gemi de turist de gelmedi.
Kruvaziyer turistler 2009 yılında İzmir’e gelen yabancı ziyaretçilerin yüzde 29’unu, 2010 yılında 30’unu oluştururken 2011 yılında yüzde 35 düzeyine ulaştı. Yabancı ziyaretçilerin 2012 ve 2013 yıllarında yüzde 34’ünü oluşturan kruvaziyer turist oranı 2014 yılında yüzde 26’ya, 2015 yılında yüzde 18’e geriledi. Yabancı ziyaretçiler içinde kruvaziyer turistlerin oranı 2016 yılında yüzde 2’ye, 2017 yılında binde 2’ye düştü, 2018 yılında sıfırlandı.