Turizmci Suha Uyar, aşağıda detaylarını okuyacağınız Galataport toplantısının yapıldığı gün facebook kanalıyla eski bir yazısını paylaştı. İşte bu yazı;
“10 yıl olmuş bu yazıyı gazeteye yazalı, bu günlerde liman gündeme geldiği için “Tam gününe rastgeldi manzara değil yazıyı koydum.”
GALATA ZORT
İstanbul’un 1892-1895 yıllarında Karaköy-Tophane arasında yapılmış daha sonra Fındıklı’ya kadar itelenmesiyle 758 metre uzunluğa ulaşmış turistik deniz kapısını 1200 metreye uzatacak yarım yamalak hazırlanan projesi son birkaç yıldır yatırımcıların ağzını sulandırıyor.
İlk yapıldığından bugüne biraz rimel, biraz allık, az bir şey de botoxla genç gösterilen bu 115 yıllık limanda 20 yıl hem shipping hem turizm acentası olarak kurvaziyerlere hizmet verdim. Gemi acentası olarak gün oldu liman yerine açıkta demirledik, gün oldu Sarayburnu’na yanaştık. İskenderun’dan Trabzon’a kadar Türkiye’nin tüm limanlarında bu çalışmam oldu. Neler çekmedim neler!
Yalnız ben değil, benim gibi bu mesleği yapan tüm arkadaşlarım da çekti. Gemi getireceğiz turist çekeceğiz derken asıl çeken biz olduk.
Son birkaç yıldır Galata Port adıyla yapılan bana göre Zort bir proje allanıp pullanıp sektöre, trafiğe ve Fındıklı’ya incir ağacı olarak dikilmeye çalışılıyor. Yürütmeyi durdurma kararı çıktı ve ortalığı yakacak ateş söndürüleceği yerde közünün üstü küllenip daha büyük bir ateş yakmak için yeni körük ve kömür aranmaya çıkıldı. Duyumlarıma göre bulundu da ve bugün yarın Galata Zort, Hort diye hortlatılacak.
Projenin şu veya bu millete ait ve de şu veya bu kişiye yakın bir şirkete yaptırılıp yaptırılmaması, avantalar lavantalar elbette yakından takip edeceğimiz önemli bir konu ama bu ikinci plân bir iş.
Asıl olan bu limanın işlevliği, asıl olan hizmet verip veremeyeceği, asıl olan turiste, turizmciye, millete, memlekete faydalı olup olamayacağı.
Olmayacağı için adı Galata Zort. Konumu nedeniyle fayda getirmeyecek bir projedir.
Son yıllarda denize peş peşe indirilen devasa gemilerin yolcu kapasiteleri aldı başını gitti. Örneğin:
-GEMİ ADI : COSTA CONCORDIA-UZUNLUĞU 290 metre
YOLCU KAPASİTESİ : 3780kişi
GEZİ İÇİN GEREKEN OTOBÜS SAYISI : 95/100
-FORTUNA : 272 metre 3470 kişi – 95/100
-MSC/POESIA: 294 metre 3012 kişi – 80/ 85
Gemiler aynı gün ve saatlerde İstanbul’a geliyor ve sabah 08.30–09.00 saatlerinde yolcular gemiden inip tarihi yarımadanın burnunda yer alan Sultanahmet Camii-Hipodrom-Yerebatan Sarnıcı-Aya Sofya-Topkapı ve Gezi programında adı Kapalı Çarşı yazılı olmasına rağmen sadece Nuruosmaniye Caddesindeki üç beş büyük mağazadan oluşan paketin bir bölümünü öğleye kadar gezip yemek için gemiye dönüyor.
Öğleden sonra gezinin geri kalan bölümü için gemiden tekrar çıkıp aynı bölgeye gidiyor ve akşam saat 18.00–19.00 arası gemiye dönüyorlar.
Gezinin operasyon boyutuna baktığımızda 250/300 adet otobüs sabah aynı saat içinde limandan Sultan Ahmet’e gidip öğlen aynı saat diliminde Sultan Ahmet’ten limana,
Öğleden sonra yine aynı saatte gidiş ve akşam yine aynı saatte limana dönüş.
Bir otobüsün seyir halinde ön ve arka boşluğuyla trafikte kapladığı uzunluk ortalama 16 metre.
Sadece yukarıdaki üç gemi veya benzerleri aynı gün geldiğinde ki bu sıklıkla olan bir operasyon bakın olana:
300 otobüs X 16 metre = 4.800 metre yani hemen hemen 5 kilometre
Galata Zort – Sultan Ahmet arası= 2,5 kilometre
Limandan ilk hareket eden otobüs Sultan Ahmet Meydanına vardığında son otobüs halen limandaki otoparktan hareket edebilecek olanağa kavuşmamış durumda. Bu keşmekeş günde dört kere yaşanacak. Trafik felç, turist felç, rehber felç, acentalar felç, yakıt gideri yüzünden cepler felç, çevre kirliliği nedeniyle sıhhat felç, işine gücüne gidip gelenler felç.
İki sıra halinde bile hareket etseler 2,5 kilometre uzunluğunda çift sıra otobüs bir o kadar minibüs bir o kadar da taksi.
İstanbul’a gerçekten turiste, turizme, İstanbul’a ve İstanbulluya hizmet edecek ve kimseyi felç etmeyecek bir liman yapılacaksa bunun yapılacağı yegâne kıyı tarihi yarımadanın Marmara kıyısıdır. Asla Boğaz girişi değil. Üç gemi yerine 5-6 gemi geldiğinde varın gerisini siz hesap edin. Aslında hiç zahmet edip de hesaba kitaba oturmayın çünkü 1200 metrelik bir rıhtıma ortalama 300 metre boyu olan gemiden zaten 3 taneden fazla bağlayamazsınız. Bu da şu demek oluyor. Fazla gemi getirmeyin çünkü Galata Zort, Kurvaziyer ve yat turizminin gelişmesi için değil, oraya yatırım yapacak kişi ve gizli ortaklarının cebine vatandaşın alın terini transfer için ortaya atılmış bir projedir.
Galata Zort değil, İstanbul Port yapalım. Adı da niye Port onu da anlamış değilim. Bu yabancı isim hastalığını da yazacağım. Bizden ayrılmayın.”
A. Süha Uyar
(02.Temmuz. Çrş.2009)